Marzysz o własnym zielonym zakątku w mieście? Rodzinne Ogrody Działkowe (ROD) kuszą swoją dostępnością i możliwością realizacji ogrodniczych pasji. Jednak często pojawia się pytanie: Czy działkę ROD można kupić na własność, czy jest to jedynie prawo do użytkowania? Rozwiewamy wszelkie wątpliwości i wyjaśniamy status prawny działek ROD, a także kwestie dziedziczenia i zbycia prawa do nich.

Status prawny działki ROD – nie kupujesz ziemi, zyskujesz prawo do użytkowania

Odpowiedź na to pytanie jest jednoznaczna. Działki w Rodzinnych Ogrodach Działkowych nie są własnością indywidualnych użytkowników. Teren, na którym zlokalizowany jest ROD, najczęściej należy do:

  • Jednostek samorządu terytorialnego (gminy, miasta).
  • Skarbu Państwa.
  • Polskiego Związku Działkowców (PZD) lub stowarzyszeń ogrodowych.

 

Użytkownik działki ROD nie nabywa prawa własności gruntu. Zamiast tego, na podstawie podpisanej umowy z zarządem ROD, uzyskuje prawo do użytkowania działki. Jest to forma dzierżawy, która daje działkowcowi możliwość korzystania z wydzielonego terenu zgodnie z jego przeznaczeniem, określonym w ustawie o ROD i regulaminie danego ogrodu.

Co daje Ci prawo do użytkowania działki?

Umowa dzierżawy działkowej przyznaje Ci szereg uprawnień, które omówiliśmy szczegółowo w poprzednim wpisie (Prawa i obowiązki użytkownika działki ROD). W skrócie, masz prawo do:

  • Korzystania z działki w celach wypoczynkowych, rekreacyjnych i ogrodniczych.
  • Uprawy roślin według własnego uznania (z uwzględnieniem regulaminu).
  • Wznoszenia altany i innych niewielkich obiektów zgodnie z przepisami.
  • Wyposażenia działki w niezbędne sprzęty i narzędzia.
  • Korzystania z infrastruktury ROD (alejki, woda, prąd – jeśli dostępne).
  • Uczestniczenia w życiu ROD jako członek PZD.
  • Przeniesienia prawa do działki na inną osobę za zgodą zarządu.

 

Dlaczego działki ROD nie są na sprzedaż?

Taki status prawny ROD ma swoje uzasadnienie w ich społecznej i ekologicznej misji. Utrzymanie terenów ROD jako całości, pod wspólnym zarządem, pozwala na:

  • Zapewnienie dostępu do zieleni szerokiemu gronu mieszkańców, często po niższych kosztach niż w przypadku prywatnych działek budowlanych.
  • Zachowanie terenów zielonych w miastach, co ma pozytywny wpływ na środowisko i jakość życia.
  • Ułatwienie zarządzania infrastrukturą i wspólnymi częściami ogrodu.
  • Zapobieganie spekulacjom gruntami i przekształcaniu ROD w tereny komercyjne.

 

Dziedziczenie prawa do działki ROD

Choć nie dziedziczysz własności gruntu, prawo do użytkowania działki ROD podlega dziedziczeniu. W przypadku śmierci użytkownika działki, jego spadkobiercy mogą wstąpić w prawa i obowiązki wynikające z umowy dzierżawy działkowej.

Aby to zrobić, spadkobiercy powinni w określonym terminie (zazwyczaj do 6 miesięcy od śmierci użytkownika) zgłosić się do zarządu ROD i przedstawić prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia. Zarząd ROD podejmuje decyzję o zatwierdzeniu spadkobierców jako nowych użytkowników działki.

Warto pamiętać, że dziedziczone jest samo prawo do użytkowania, a nie własność gruntu. Spadkobiercy stają się nowymi dzierżawcami działki i są zobowiązani do przestrzegania regulaminu ROD oraz wnoszenia stosownych opłat.

Zbycie prawa do działki ROD (odkupienie)

Użytkownik działki ROD, który z różnych przyczyn chce zrezygnować z jej użytkowania, nie może jej sprzedać jak prywatnej nieruchomości. Jednak ma możliwość przeniesienia prawa do użytkowania działki na inną osobę za zgodą zarządu ROD.

Proces ten często nazywany jest „odkupieniem” lub „sprzedażą altany i nasadzeń”. W praktyce dotychczasowy użytkownik może otrzymać od nowego użytkownika rekompensatę za:

  • Wniesione na działkę nasadzenia (drzewa, krzewy, kwiaty).
  • Wybudowaną altanę i inne obiekty (szklarnia, oczko wodne itp.) – wycenione według ich aktualnej wartości.
  • Poczynione ulepszenia na działce.

 

Formalności związane ze zbyciem prawa do działki

  1. Znalezienie nabywcy. Dotychczasowy użytkownik zazwyczaj samodzielnie znajduje osobę zainteresowaną przejęciem prawa do działki.
  2. Zgłoszenie do zarządu ROD. Obie strony (dotychczasowy i przyszły użytkownik) zgłaszają się do zarządu ROD z wnioskiem o przeniesienie prawa do działki.
  3. Wycena. Zarząd ROD lub uprawniony rzeczoznawca może dokonać wyceny altany i nasadzeń.
  4. Podpisanie umowy przeniesienia praw. Po uzyskaniu zgody zarządu, dotychczasowy i przyszły użytkownik podpisują umowę przeniesienia praw do działki.
  5. Zatwierdzenie przez zarząd. Zarząd ROD zatwierdza przeniesienie praw i zawiera nową umowę dzierżawy działkowej z nowym użytkownikiem.

 

Działki w Rodzinnych Ogrodach Działkowych nie są na sprzedaż w tradycyjnym rozumieniu. Użytkownicy uzyskują jedynie prawo do ich użytkowania na podstawie umowy dzierżawy. Ma to swoje uzasadnienie w społecznej i ekologicznej roli ROD. Jednak prawo do użytkowania podlega dziedziczeniu i może zostać przeniesione na inną osobę za zgodą zarządu, często z możliwością otrzymania rekompensaty za wniesione nakłady.

Zrozumienie statusu prawnego działek ROD jest ważne dla świadomego korzystania z ich dobrodziejstw i uniknięcia nieporozumień. Pamiętaj, że ROD to przede wszystkim społeczność i przestrzeń do realizacji ogrodniczych pasji, oparta na zasadach współużytkowania i wzajemnego szacunku.